قتل ناموسی ... گفتگو با اوین مصطفیزاده فعال حوزهی زنان
قتل ناموسی یکی از اشکال خشونت علیه زنان است که به بهانهی لکهدارکردن آنچه ناموس میخوانند، حق حیات را از قربانی سلب میکنند. قربانیان قتلهای ناموسی خانوادگی معمولاً دخترانیاند که ازدواج نکردهاند و توسط پدر، برادر و شوهر کشته میشوند. دلایلی همچون سرپیچیکردن از ازدواجهای اجباری و برقراری روابط عاشقانه دلایل قتلهای ناموسی و زنکشیها به حساب میآیند. قتلهای ناموسی اغلب به دست خانواده است و قربانیان اصلی چنین قتلهایی دختران و زناناند. بعد از اپیدمی کرونا قتلهای ناموسی در ایران افزایش پیدا کرده و عواملی مانند فشار روانی، فقر اقتصادی و بیکاری مردان همه در افزایش خشونت خانگی علیه زنان نقش داشتهاند. بعضی از مردان به بهانهی اختلاف مالی یا کینهی شخصی با زنی، عمداً به نام ناموس او را میکشند. در جامعههای سنتی، اطرافیان، جامعه و حتی اقوام دور روی رفتار زنان کنترل دارند. همین سنت غلط باعث شده که زنان قربانی فرهنگ مردسالاری شوند. زنان نسل جدید با وجود قوانین و سنتهای ارتجاعی، آزادانهتر رفتار میکنند و کمتر تابع قوانین و فرهنگ سنتیاند. همین آزادی اندیشه و عمل زنان باعث شده آنان قربانی قتلهای ناموسی شوند. در بعضی از پروندههای قتل ناموسی زنان به خاطر رابطه، کارکردن، درسخواندن، بیرونرفتن و پخش رقص در فضای مجازی کشته شدهاند. این زنان بیشتر با تفنگ و حلقآویزکردن به قتل میرسند که معمولاً قاتل یا قاتلان در صورت دستگیری و تشکیل پروندهی قضایی بعد از چند روز با رضایت یکی از بستگان آزاد میشوند.
دربارهی قتلهای ناموسی با اوین مصطفیزاده گفتوگویی داشتهایم. او کنشگر حقوق بشر و فعال حوزهی زنان است. او در کمپین قتلهای ناموسی فعال است و روی قتلهای ناموسی کردستان کار میکند و در سایتهای حقوق بشری دربارهی نقض حقوق بشر و خشونت علیه زنان کار تحقیقی و روزنامهنگاری انجام میدهد. چه تعریفی میتوان از قتلهای ناموسی اخیر داشت؟ فرق بین قتلهای ناموسی در ایران و کشورهای توسعهیافته چیست؟